Một vài ghi chép thêm về văn minh cổ và nguồn gốc dân tộc Việt Nam
Có lẽ, phát biểu rằng thế kỷ 21 là thế kỷ của văn hóa chắc không quá đáng, bởi vì một khuynh hướng chung hiện nay là các quốc gia trên thế giới đang (hay sắp) qui tụ với nhau thành nhiều nhóm dựa trên văn hóa, mà không dựa trên ý thức hệ (như Chủ nghĩa Cộng sản và Chủ nghĩa Tư bản trong thời gian qua). Trong thế kỷ 21, người ta sẽ hỏi “Anh là ai”, thay vì “Anh thuộc phe nào” trong thế kỷ vừa qua. Tức là một sự chuyển biến về nhận dạng từ ý thức hệ sang văn hóa.
PHẬT GIÁO VIỆT NAM: Truyền thống và hiện đại
Các tôn giáo thịnh hành tại nước ta hiện nay, đều được du nhập từ sau kỷ nguyên Thiên chúa. Hàng ngàn năm trước đó, như tất cả mọi tộc người thời cổ đại, người Việt cổ đã có những tín ngưỡng của riêng mình, mang dấu ấn của hình thái tâm linh đa thần giáo, hình thái tâm linh ban đầu của chung loài người.
Triệu Đà và nước Nam Việt trong dòng chảy lịch sử Việt Nam
Bài viết này được mặc thảo theo đề nghị của Giáo sư trợ giảng Hàn Hiếu Vinh tức Xiaorong Han (Khoa Lịch sử và Nhân loại học, ĐH Butler - Hoa Kỳ). Hy vọng đây sẽ là đóng góp nhỏ vào nỗ lực mà ông Hàn đang ôm ấp cùng một số đồng nghiệp tại Trung Hoa lục địa: Hóa giải những mâu thuẫn lịch sử quốc gia giữa Việt Nam và Trung Hoa trên cùng một chủ đề nước Nam Việt thời Tây Hán.
Một người có số phận khá kỳ lạ: Tả Quân Lê Văn Duyệt
Con người này ít học. Nhưng lạ lùng thay là có được cái nhìn cởi mở hơn nhiều những đại thần và cả nhà vua học rộng, làu kinh sử của Khổng giáo. Ngài sống thanh liêm, muốn mở mang đất Gia Định này trù phú hơn mọi quốc gia khác ở trong vùng biển Đông... (Crawfurd)
Về tổ chức bang, Minh Hương xã và Thanh Hà phố của người Hoa ở Việt Nam
Nghiên cứu về người Hoa ở Việt Nam tất yếu phải tìm hiểu về các thiết chế như, tổ chức bang 邦, Minh Hương xã 明 香 社 và Thanh Hà phố 青 河 鋪â, cả về lịch sử hình thành và các đặc điểm liên quan.
Tục kiêng cữ trong ngày Tết cổ truyền của người Việt Nam
Tết Nguyên đán còn được gọi là Tết Cả, Tết Ta, Tết Âm lịch hay Tết Cổ truyền, là dịp lễ Tết quan trọng bậc nhất trong văn hóa của người Việt Nam từ xưa đến nay. Tết Nguyên Đán là tiết lễ đầu tiên của năm bắt đầu từ lúc giao thừa, sau lễ Trừ Tịch, tết khởi đầu cho một năm mới với tất cả mọi không gian, cảnh vật và lòng người đều mới mẻ để đón xuân sang. Chính vì vậy, mọi người tin rằng đầu năm làm những điều tốt đẹp thì cả năm sẽ may mắn, sung túc, gia đình hòa thuận, việc làm ăn trong năm được thuận buồm xuôi gió
Những năm Thìn trong lịch sử Việt Nam
Nghĩa quân Bà Triệu tiến công giết chết thứ sử Giao Châu nhà Đông Ngô. Ngày 30-3-Bính Thìn (6-476) Phạm Tu, tướng của Lý Bôn đánh thẳng vào lỵ sở của thứ sử tàn ác Tiêu Tư (Nhà Lương) tại Long Biên và đưa quân lên biên giới chận đánh tàn quân Lương chạy về. Lý Thường Kiệt lập chiến tuyến ở sông Như Nguyệt đánh thắng quân giặc Tống. Bài thơ “Nam quốc sơn hà” xuất hiện từ đó...
Nguồn gốc Ngày Lễ Vu Lan Báo Hiếu (Tết rằm tháng 7)
Tết rằm tháng 7, còn gọi đơn giản là Rằm tháng 7 là lễ thức mà hầu như tất cả người Việt đều coi ăn rằm tháng 7 là một tục lệ truyền thống. Tại sao lại coi ăn Rằm tháng 7 là một tục lệ, trong khi nhiều hoạt động của con người trong ngày này chủ yếu mang ý nghĩa lễ, biểu lộ tâm linh? Ở người Việt, mọi lễ thức phong tục đều kết thúc bằng thụ lộc – ăn phần vật chất đã dâng cúng thánh thần, tổ tiên, hồn ma, hy vọng được tăng sức mạnh (đối với vật hiến dâng thánh thần); hoặc ăn thay các vong hồn, ăn phần còn lại sau khi các vong hồn, ma quỷ đã hưởng nhằm biểu lộ sự thân thiện với các lực lượng vô hình ấy.
